Экспанат месяца

КІЛІШАК

Урэчча – Налібокі (?);

канец XVIII - першая чвэрць ХІХ стст.;

шкло; ліццё, фармоўка, шліфоўка, гравіроўка.

Прадстаўлены шкляны кілішак зроблены на тэрыторыі сучаснай Беларусі, бытавога прызначэння, выкананы з вялікім майстэрствам тагачасных рамеснікаў розных галін: вытапнікоў, выдзімальшчыкаў, шліфавальшчыкаў, рысавальшчыкаў, гравіравальшчыкаў і інш.

Кілішак прызначаны для напояў, мае круглую стапу з вялікім паветраным пузыром унутры, прамую “жэрдзевую” ножку, чашу авоіднай формы, донцам заглыбленую ў ножку. Донца і ножка шліфаваны ў авальна завершаныя ўверсе “сценкі”. Тулава аздоблена гравіроўкай: вусце апаясвае шлячок са стылізаванай выявай квітнеючага аўса ў выглядзе матавага кружочка на сцяблінцы паміж двух лісткоў, пад ім размешчаны шлячок з вертыкальных рысак, і зігзагападобнай лініяй, да якой прымацаваны ламбрэкен. Згодна з інвентарамі і цэннікамі мануфактуры ва Урэччы за 1817 год, дадзены малюнак значыцца як ”балдахінчык з паліраваным оўсікам” (налібоцкая назва – “ламбрэкен з оўсікамі”) – стылізаваная выява задрапіраванай тканіны, якая звісае са шлячка з “оўсікамі”.

Беларускае мастацкае шкларобства развівалася пад уплывам некалькіх фактараў. Па-першае, багатая рэсурсная база, якую з даўніх часоў выкарыстоўвала меснае насельніцтва ў вытворчасці шкла: вокны, бытавы посуд, медыцынскі посуд, упрыгожанні, напрацоўваючы вопыт, майстэрства; па-другое, шырокае гандлёвае супрацоўніцтва з майстрамі розных краін. Найбольш захавалася і вывучана шкло Урэцка-Налібоцкіх мануфактур, якое, у асноўным, дзякуючы высокай якасці, раскупалася шырока за мяжу і зараз знаходзіцца ў музеях і прыватных калекцыях.

Архіў экспанатаў